Η Υπερπροσωπική Ψυχολογία είναι ένα πεδίο ή σχολή σκέψης στην ψυχολογία που επικεντρώνεται στις πνευματικές πτυχές της ανθρώπινης ζωής.
Ο όρος Υπερπροσωπική Ψυχολογία εισήχθη για πρώτη φορά τη δεκαετία του 1960 από ψυχολόγους όπως ο Αβραάμ Μάσλοου και o Βίκτορ Φράνκλ. Αυτό το πεδίο χρησιμοποιεί ψυχολογικές μεθόδους και θεωρίες για να εξετάσει τον τομέα της πνευματικότητας.
Ιστορία
Το Journal of Transpersonal Psychology ξεκίνησε να δημοσιεύεται το 1969 και το 1971 ιδρύθηκε το Association for Transpersonal Psychology. Αν και ο τομέας ξεκίνησε επίσημα στα τέλη της δεκαετίας του 1960, έχει τις ρίζες του στην πρώιμη εργασία ψυχολόγων, συμπεριλαμβανομένων των William James και Carl Jung που ενδιαφέρθηκαν βαθιά για τις πνευματικές πτυχές της ανθρώπινης φύσης.
Εκτός από τη χρήση της ψυχολογίας για την καλύτερη κατανόηση των πνευματικών εμπειριών, η Yπερπροσωπική Ψυχολογία προσπαθεί επίσης να παρέχει μια βαθύτερη και πλουσιότερη κατανόηση των ατόμων και να τα βοηθήσει να επιτύχουν τις μέγιστες δυνατότητές τους.
Ορισμός
Η Yπερπροσωπική Ψυχολογία είναι η ονομασία για έναν τύπο ψυχολογικής θεωρίας που αγκαλιάζει μια μεγάλη ποικιλία ιδεών που δεν έχουν καμία σχέση με τη θρησκεία και οτιδήποτε έχει να κάνει με το μυαλό και τη συμπεριφορά. Η Yπερπροσωπική Ψυχολογία εξετάζει ολόκληρη την ανθρώπινη εμπειρία.
Αν και δεν είναι όλοι οι ορισμοί της Yπερπροσωπική Ψυχολογία ακριβώς οι ίδιοι, οι ερευνητές Lajoie και Shapiro έχουν προτείνει ότι υπάρχουν αρκετοί βασικοί παράγοντες που ενσωματώνονται στις περισσότερες εξηγήσεις αυτού του τομέα. Αυτά περιλαμβάνουν την πνευματικότητα, το υψηλότερο δυναμικό, την υπερβατικότητα και άλλες καταστάσεις συνείδησης.
Στο βιβλίο της το 2009 Eyes Wide Wide Open: Cultivating Discernment on the Spiritual Path, η Mariana Caplan έγραψε:
"Οι υπερπροσωπικοί ψυχολόγοι προσπαθούν να ενσωματώσουν τη διαχρονική σοφία με τη σύγχρονη δυτική ψυχολογία και να μεταφράσουν τις πνευματικές αρχές με επιστημονικά τεκμηριωμένη, σύγχρονη γλώσσα. Η υπερπροσωπική ψυχολογία απευθύνεται σε όλο το φάσμα της ανθρώπινης ψυχοπνευματικής ανάπτυξης - από τις βαθύτερες πληγές και τις ανάγκες μας μέχρι την υπαρξιακή κρίση του ανθρώπου και τις πιο υπερβατικές ικανότητες της συνείδησής μας».
Αντί να εστιάζει σε μια σχολή ψυχολογικής σκέψης ή ακόμα και σε έναν κλάδο, η διαπροσωπική ψυχολογία επιδιώκει να ενσωματώσει ένα ευρύ φάσμα ιδεών, κλάδων και θεωριών όπως φιλοσοφία, λογοτεχνία, θεωρίες υγείας, τέχνη, κοινωνική θεωρία, επιστήμη της γνώσης και διαφορετικές πνευματικά παραδόσεις, λέει το Πανεπιστήμιο της Σόφιας, πρώην Ινστιτούτο Υπερπροσωπικής Ψυχολογίας. Το Πανεπιστήμιο της Σόφιας είναι ένα ιδιωτικό ίδρυμα που ιδρύθηκε αρχικά για να εκπαιδεύει φοιτητές στη διαπροσωπική ψυχολογία και συνεχίζει να μεταδίδει υπερπροσωπικές αξίες.
Δημοτικότητα
Αν και η διαπροσωπική ψυχολογία δεν διερευνάται συχνά στα παραδοσιακά προγράμματα ψυχολογίας, υπάρχει αυξανόμενο ενδιαφέρον για αυτήν την προοπτική και για το πώς θεωρίες και ιδέες από αυτόν τον τομέα μπορούν να εφαρμοστούν σε διαφορετικά πεδία της ψυχολογίας. Ο διαλογισμός και η ενσυνειδητότητα, για παράδειγμα, είναι στοιχεία της υπερπροσωπικής ψυχολογίας που χρησιμοποιούνται όλο και περισσότερο.
Διαφορά από την Παραψυχολογία
Η Yπερπροσωπική Ψυχολογία μερικές φορές συγχέεται με την Παραψυχολογία, αν και είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι δεν είναι τα ίδιο. Ενώ η υπερπροσωπική ψυχολογία εστιάζει στην πνευματική πλευρά της ανθρώπινης φύσης, η παραψυχολογία ασχολείται με το παραφυσικό, όπως τα ψυχικά φαινόμενα, η προγνωσία, η διόραση, η επιθανάτια εμπειρία γνωστή και ως “εμπειρία κοντά στο θάνατο”(ΕΚΘ) και η ψυχοκίνηση.
Τομείς Έρευνας
Τα ακόλουθα είναι μερικά μόνο από τα πεδία ερευνητικού ενδιαφέροντος:
• Μουσικοθεραπεία
• Καθοδηγούμενη απεικόνιση και οπτικοποίηση (visualization)
• Εμπειρίες αιχμής
• Εμπειρίες κοντά στο θάνατο
• Παραψυχολογία
• Διαλογισμός, συμπεριλαμβανομένης της Ενσυνειδητότητας (mindfulness)
• Πνευματικότητα και Ψυχολογία